Tak, chorzy na mukowiscydozę (CF) powinni przyjmować probiotyki, zwłaszcza podczas terapii antybiotykowej. Istnieje wiele argumentów klinicznych i naukowych przemawiających za takim postępowaniem.
Znaczenie probiotyków u chorych na mukowiscydozę
Mukowiscydoza to choroba wieloukładowa, która zaburza funkcjonowanie m.in. układu pokarmowego. Większość pacjentów cierpi z powodu niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki, co skutkuje niepełnym trawieniem i wchłanianiem składników pokarmowych oraz zaburzeniem składu mikroflory jelitowej. Dodatkowo częste i przewlekłe stosowanie antybiotyków — zarówno doustnych, jak i dożylnych czy wziewnych — wyjaławia jelita, co sprzyja kolonizacji przez patogenne bakterie (np. Clostridioides difficile) oraz pogłębia problemy jelitowe (biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, dysbioza).
Probiotyki, czyli żywe kultury bakterii o udowodnionym działaniu zdrowotnym, wspierają przywrócenie równowagi mikrobiologicznej w jelitach. Pomagają także ograniczyć ryzyko nadmiernej kolonizacji przewodu pokarmowego przez grzyby (np. Candida) czy bakterie chorobotwórcze.
Kiedy i jak stosować probiotyki?
Stosowanie probiotyków jest szczególnie zalecane:
- podczas leczenia antybiotykami (równolegle i/lub po zakończeniu kuracji),
- w przypadku biegunek, zaparć lub wzdęć,
- w sytuacjach pogorszenia wchłaniania składników odżywczych (np. przy objawach zespołu przerostu bakteryjnego SIBO),
- u pacjentów z obniżoną odpornością jelitową lub nawracającymi infekcjami.
Ważne jest, aby wybierać probiotyki przebadane klinicznie, zawierające konkretne szczepy bakterii, takie jak:
- Lactobacillus rhamnosus GG,
- Saccharomyces boulardii (szczególnie skuteczny w zapobieganiu biegunkom poantybiotykowym),
- Bifidobacterium lactis,
- Lactobacillus reuteri.
Dobór preparatu powinien być uzależniony od wieku pacjenta, jego stanu zdrowia, historii infekcji i stosowanej antybiotykoterapii. Czas trwania suplementacji powinien być ustalony indywidualnie, ale często zaleca się kontynuowanie probiotykoterapii przez co najmniej 2–4 tygodnie po zakończeniu leczenia antybiotykowego.
Potencjalne korzyści ze stosowania probiotyków u pacjentów z CF
Badania wykazują, że probiotyki mogą:
- zmniejszyć częstość infekcji układu oddechowego,
- poprawić funkcjonowanie bariery jelitowej,
- wspomagać wchłanianie składników odżywczych i witamin,
- łagodzić stany zapalne przewodu pokarmowego,
- obniżać ryzyko kolonizacji przez niepożądane drobnoustroje.
Włączenie probiotyków do codziennej terapii, szczególnie w okresie stosowania antybiotyków, jest bardzo uzasadnione w mukowiscydozie i może przynieść wymierne korzyści zdrowotne. Ich stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem prowadzącym lub dietetykiem klinicznym znającym specyfikę leczenia CF, aby dobrać odpowiedni preparat i dawkowanie.